برخی چالش‌های اجتماعی، ریشه در تناقضات عرصه سیاست گذاری کشور دارد

به گزارش پایگاه خبری دیده بان البرز، مهدی عسگری، نماینده مردم کرج، فردیس، اشتهارد و آسارا در مجلس شورای اسلامی در یادداشتی آورده است: پوشش عفیفانه، فرهنگ جاریِ ما در طول تاریخ این کهن سرزمین بوده و در آموزه‌های دینی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

سبک پوشش و آرایش، به‌عنوان یکی از شاخه‌های «سبک زندگی» به‌شدت تحت تأثیر عوامل زیرساختی و کلان جامعه قرار دارد و به‌عنوان یک کنش اجتماعی، متأثر از ساختارهای فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است.

بنابراین با یک موضوع تک‌بعدی و جزئی مواجه نیستیم که به‌طور مستقل مورد تحلیل و تجویز قرار گیرد؛ لذا هرگونه برنامه‌ریزی در این حوزه، بدون نگاهی کلان و طرحی جامع، اثربخشی مطلوب، عمیق و پایدار نخواهد داشت.

البته این نکته به معنی بی‌تفاوتی حاکمیت و جامعه دینی به مسأله پوشش و عفت عمومی نیست، بلکه التفات ‌بخشی نسبت به رویکردها و اقداماتی است که فارغ از ریشه‌ها، بسترها و مقیاسِ درگیری فرهنگی، صرفاً به سطوح خُرد، میدانی و فردی بسنده می‌کنند.

الگوی‌ پوشش، یکی از وجوه درگیری تمدنی غرب با اسلام است که غرب برای آن به‌ صورت سازماندهی ‌شده، برنامه‌ریزی و هزینه می‌کند. آن ها در این‌ تقابل، هدفمند و هم‌افزا عمل می‌کنند و ما به لحاظ نظری و عملی، پراکنده و ناهماهنگ. از طرف دیگر، سکولاریسم پنهانی که در سیستم آموزشی و رسانه‌ای ما جریان دارد، نیز پازل جریان معارض را تکمیل می‌کند.

احکام پوشش در اسلام فقط نشانگر منع حضور زن در اجتماع نیست، بلکه نشان می‌دهد اسلام روابط اجتماعی زن را مبتنی بر نگاه انسانی و با توجه به عواطف فطری و لطافت وجودی او تنظیم و بر استحکام خانواده و سلامت اخلاقی جامعه تأکید کرده، اما غرب، حضور زن را بر محور جنسیت و مادی‌گرایی ترسیم کرده است.

تمدن غرب، حجاب را سدی بزرگ در برابر رواج نظام سرمایه‌داری و سبک زندگی غربی می‌داند که برای شکستن مقاومت فرهنگی جامعه‌ ایرانی و فعال‌سازی گسل‌های درونی، بر روی آن تمرکز کرده است. از سوی دیگر نواقص نظام حکمرانی به ویژه در حوزه معیشتی و نابرابری در توزیع فرصت‌ها، بستر و شیب جامعه را برای نمادهای ارزشی همچون حجاب، نامناسب و منفی می کند.

در حالیکه حاکمیت شیب محیطی را در جهت الگوی تراز باید تنظیم کند اما اینک عرصه عمومی برای رعایت پوششِ تراز هموار نیست و به طور مثال به لحاظ اجتماعی و اقتصادی، هزینه‌ها و محذورات خاصی را در پی دارد. در این‌ میان اتفاقات تلخی نیز روی می‌دهد که بر نگرانی جامعه می‌افزاید.

گاهی حوادثی چون ماست‌پاشی در شاندیز (فارغ از چند و چون ماجرا)، تصویری بی‌منطق و مشمئزکننده از حامیان حجاب را ترسیم می‌کند و گاهی شاهد برخوردهای تند و خشن در برابر تذکرات برخواسته از حساسیت‌های مذهبیِ جامعه هستیم.

این چالش‌های اجتماعی ریشه در کم‌توجهی‌ها، تناقضات و دوگانگی‌هایی دارد که در عرصه‌ سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی در کشور وجود دارد و این‌گونه خود را در سطح جامعه نشان می‌دهد. از سویی ما درصدد حفظ فرهنگ بومی، معنویتِ تاریخی و ارزش‌ها و نمادهای مذهبی در جامعه هستیم.

از سوی دیگر با تجویز الگوی توسعه غربی و ترویج تفکرات سرمایه‌داری و نئولیبرالی، به‌جای حرکت به سمت عدالت (به‌عنوان یکی از آرمان‌های اصلی انقلاب) به سوی شکاف طبقاتی حرکت کرده‌ایم که این شرایط موجب شکل‌گیری و تشدید گسل‌های اجتماعی می‌شود.

یکی از مهم ترین بخش‌های زیرساختی در معماریِ سبک زندگی، نظام آموزش‌ و پرورش است که عملاً کارکرد مطلوبی در این حوزه نداشته‌ و با وجود تجارب موفق (که به‌صورت موردی اجرا شده) و طرح‌ها و ایده‌های مؤثر که نمونه‌ای از آن ها را در ماه‌های گذشته به وزیر آموزش‌وپرورش ارائه کرده‌ایم و علی‌رغم تمرکز جریان معارض، بر مدارس دخترانه برای ایجاد گسست و التهاب، همچنان با کوتاهی و غفلت جدی در این حوزه مواجهیم.

موارد مؤثر دیگری همچون سازمان رسانه‌ای، فضای مجازی، مدل شهرسازی و الگوی ساخت مسکن، صنعت مدلینگ و زنجیره‌ طراحی، تولید و توزیع پوشاک، فضای اداری و نحوه مواجهه دستگاه‌های اجرایی با این موضوع، از جمله عوامل مهمی است که نیاز به توجه جدی دارد که در این خصوص با طرح سوال از وزیر فرهنگ و وزیر صمت، از آن ها خواسته‌ایم نسبت‌ به مسئولیت‌هایشان در این حوزه پاسخگو باشند.

طرح فعلی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز که بدون توجه به اهمیتِ هنجارپذیری و درونی‌سازی این حکم الهی، بر کنترل هوشمند و محدودیت‌های اجتماعی تمرکز کرده دارای نواقص، آسیب ها و تبعات زیادی است و نیاز به بازنگری اساسی دارد.

آنچه به اجمال مورد تأکید قرار دارد، ضرورت نگاه جامع و شبکه‌ای به الگوی پوشش است چراکه برخورد با منکر، اگر خلاصه در عوامل خُرد و از برخورد با ریشه‌ها و جریان‌های سازماندهی‌شده که به اشاعه منکر می‌پردازند غفلت شود، اثر مطلوب نخواهد داشت و ممکن است ناخواسته در طرح جریان معارض قرار گیرد و پازل آن‌ها را تکمیل کند.

انتهای پیام/