بسیاری از مردم کبد چرب دارند اما از آن مطلع نیستند

به گزارش دیده بان البرز، دکتر محسن رجب نیا، فوق تخصص گوارش و کبد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز گفت: کبد یک ارگان بسیار مهم در بدن است که سم‌زدایی، پاکسازی و تصفیه غذاها و داروهایی که مصرف می‌کنیم توسط آن انجام‌ می شود و اصلی‌ترین محل تولید پروتئین‌ در بدن است. هر آسیبی که به کبد وارد شود، سموم در بدن تجمع پیدا می کند و از سوی دیگر تولید پروتئین در بدن کاهش می یابد و به دنبال آن آسیب‌های ناشی از کمبود پروتئین و تجمع سموم را در بدن خواهیم داشت.

وی افزود: پیش از این مهمترین آسیب‌های کبدی ناشی از هپاتیت‌های ویروسی یعنی هپاتیت B و هپاتیت C بود که امروزه با توجه به قابلیت درمان هپاتیت ‌C با دارو و پیشگیری از هپاتیت B با اجرای برنامه واکسیناسیون، شیوع آن ها در کشور کاهش یافته است اما به دلیل تغییر سبک زندگی‌، کم تحرکی، تغییر عادت‌های تغذیه‌ای و مصرف زیاد فست‌فودها، شیوع کبد چرب در حال افزایش است، به طوریکه پیش بینی شده تا سال ۲۰۳۰ شایع ترین علت مشکلات کبدی و پیوند کبد، کبد چرب خواهد بود.

این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: بیماری کبد چرب به معنای رسوب چربی در بافت کبد بوده و یک کبد سالم فاقد بافت چربی است. البته تا پنج درصد رسوب چربی را در بافت کبد می‌پذیریم اما بیش از این مقدار با عنوان کبد چرب شناخته می‌شود. شایع ترین علل کبد چرب مصرف مشروبات الکلی است. کبد چرب غیرالکلی بیشتر در بیمارانی که وزن بالا یا چاقی شکمی دارند دیده می‌شود.

رجب نیا اضافه کرد: مصرف برخی داروها مانند کورتون‌ها و والپرات سدیم و بیمارهای دیگر کبدی مانند ‌هپاتیت c نیز می‌تواند موجب رسوب چربی در کبد شود. غالبا انتظار داریم که کبد چرب در دهه‌های ۴۰ تا ۵۰ و بیشتر در بیمارانی که همزمان دیابت، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون دارند یا دخانیات مصرف می‌کنند دیده شود اما با توجه به تغییر در سبک زندگی امروزی، کم‌ تحرکی در کودکان و نوجوانان و مصرف‌ فست فود به جای تغذیه‌ سالم، شیوع کبد چرب حتی در بین کودکان و نوجوانان هم در حال افزایش است.

وی با بیان اینکه طبق مطالعه‌ای که در مدارس راهنمایی کشور انجام شده، بیش از هفت درصد نوجوانان مبتلا به کبد چرب هستند که درصد بالایی است، اذعان کرد: حدود ۴۰ درصد بزرگسالان در ایران به کبد چرب مبتلا هستند. بسیاری از مردم کبد چرب دارند اما از آن مطلع نیستند زیرا هیچ علامتی ندارد و زمانی علامت دار می‌شود (علائم خفیف و غیراختصاصی) که التهاب کبد ایجاد شده باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز افزود: در این حالت هم ممکن است علائم آن گاهی به صورت یک خستگی مزمن تظاهر کند که بیشتر مواقع به حساب استرس و فشار کارهای روزمره گذاشته می‌شود، لذا از آنجایی که کبد چرب یک بیماری بی علامت است، به نظر می‌رسد شیوع آن بیشتر از آن چیزی است که ما از آن اطلاع داریم. برای تشخیص کبد چرب از سونوگرافی استفاده می‌شود.

به گفته رجب نیا، علاوه بر این برای اینکه بگوییم فردی کبد چرب غیرالکلی دارد، قاعدتا باید دیگر بیماری‌های کبدی را هم مدنظر داشته باشیم و با گرفتن شرح حال و آزمایش سایر تشخیص‌ها را رد کنیم. بیمارانی داریم که سونوگرافی برای آن ها تجویز نشده اما با فیبرو اسکن مراجعه می‌کنند. فیبرواسکن به عنوان یک روش تشخیصی برای بررسی میزان آسیب سلول‌های کبدی ناشی از رسوب چربی در کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه رسوب چربی به بافت کبد آسیب می زند و موجب التهاب سلول‌های کبدی و در نهایت از بین رفتن آن ها و فیبروز کبدی می‌شود، خاطرنشان کرد: برای اینکه تشخیص دهیم که آیا رسوب چربی در کبد به بافت آن آسیب زده یا خیر به جای استفاده از نمونه برداری از بافت کبد که کار دشواری است، از فیبرو اسکن که در واقع سفتی و سختی کبد را با ما نشان می‌دهد، استفاده می‌کنیم، البته همه بیماران با کبد چرب نیاز به فیبرواسکن ندارند.

این فوق تخصص گوارش و کبد بیان کرد: بیمارانی که کبد چرب و دیابت دارند، بیماران با شواهدی از آسیب کبدی مانند وجود مایع آزاد در حفره شکمی، طحال بزرگ، کاهش تعداد سلول‌های خونی و یا وجود علائم التهابی در آزمایش‌ها، نیازمند بررسی با فیبرواسکن هستند. گاهاً بیماران با آزمایش چکاپ مراجعه می‌کنند که در آن آنزیم کبدی بالاست و بدون هیچ مستندی به آن ها گفته شده کبد چرب دارند.

رجب نیا اضافه کرد: اولا نرمال بودن آزمایش‌های کبدی ردکننده کبد چرب نیست و از سوی دیگر بالا بودن آنزیم‌های کبدی هم به این معنی نیست که شما کبد چرب دارید. حتی اگر کبد چرب دارید آنزیم‌ها هیچ ارتباطی با شدت و آسیب کبدی ندارد. یعنی شما می توانید یک آسیب شدید ناشی از کبد چرب داشته باشید اما آنزیم‌های شما نرمال باشد، از آن طرف یک کبد چرب درجه یک داشته باشید اما آنزیم‌ها تا حدی بالاتر باشد. 

وی اظهار کرد: در مجموع آنزیم‌های بالا یک اخطار درباره وجود احتمالی یک التهاب است. با توجه به اینکه تشخیص کبد چرب با سونوگرافی است و هیچ آزمایشی تاییدکننده و ردکننده آن نیست، از این رو اگر آنزیم‌ها بالا باشد حتما سونوگرافی برای بررسی دقیق‌تر کبد لازم است. اگر کبد چرب داشته باشیم و آنزیم‌های کبدی نیز بالا باشد، باید سایر عللی که آنزیم‌ها را بالا می‌برد مانند هپاتیت‌ها، مصرف داروها و مابقی بیماری‌های کبدی هم‌ مدنظر قرار گیرند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز مطرح کرد: برای مثال، بسیاری از مراجعین با کبد چرب در حال مصرف والپرات سدیم، کورتون و داروهایی هستند که همانطور که گفتیم خود این داروها هم کبد چرب و هم آنزیم‌های کبدی را افزایش می‌دهند، پس باید با پزشکی که این داروها را تجویز کرده صحبت شود تا اگر امکان دارد آن را تغییر دهد.

انتهای پیام/